De Corona Lockdown dag 19: 8 veelbesproken feiten en fabels over COVID-19

1. 10 seconden je adem inhouden is een goede corona-zelftest

Neen. Dit bericht komt bijzonder vaak voorbij op sociale media, maar na onderzoek door Snopes blijkt hier helemaal niets van waar te zijn. Alhoewel corona je longinhoud niet ten goede komt en dus ook het adem inhouden lastiger kan maken is dit absoluut geen goede manier om te testen of je corona hebt.

❌ Ontkracht (info)

2. Gorgelen met zout water en elk kwartier water drinken beschermt je tegen corona

Wederom onzin. Water drinken is natuurlijk altijd goed voor je, maar er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat dit corona kan tegenhouden. Ook zou gorgelen met zout water het virus kunnen stoppen, maar ook dat is debunked. 

❌ Ontkracht (info)

3. Ibuprofen verergert de klachten van het coronavirus

Deze kwam ongetwijfeld op je tijdlijn of in je WhatsApp voorbij: stop met het gebruiken van ibuprofen/ontstekingsremmers want daar worden je klachten en symptomen alleen maar erger van. Dit is inmiddels ook uitgebreid gefactchecked en als onbewezen bestempeld. 

Deze fabel begon met een tweet van de Franse minister van Volksgezondheid, waarin werd geschreven dat ontstekingsremmers, zoals ibuprofen en cortison, een verergerende factor kunnen zijn bij een corona-infectie. De WHO (World Health Organisation) en andere medische instanties hebben echter onderzoek gedaan en geen enkel bewijs kunnen vinden dat dit inderdaad zo is. Zij adviseren dan ook niet tegen het gebruik.

Sidenote: bij dit soort infectieziekten wordt overigens paracetamol boven ibuprofen geprefereerd vanwege de bijwerkingen die ibuprofen met zich mee kan nemen.

❌ Ontkracht (info)

4. Dankzij het coronavirus zwemmen er ineens dolfijnen en zwanen in Venetië

"Och, het virus heeft zo'n goede uitwerking op onze natuur, kijk dan naar deze foto's van het kraakheldere water in Venetië, alwaar dartele dolfijnen en zwemmende zwanen zich heerlijk in het water begeven...." Neen.

Het is logisch dat er door het vele thuiswerken veel minder auto's op de weg zijn en dat het toerisme praktisch naar het nulpunt is gedaald. Dit heeft ongetwijfeld een enigszins positieve uitwerking op het klimaat/milieu. Echter worden dit soort overdreven verhalen aan de hand van nepfoto's de wereld in gebracht.

✅❌ Klopt, maar nieuw is het niet (info)

Mooi hè, dat Venetië, en bijzonder hè dat de zwanen weer in het centrum zijn teruggekeerd? Jammer alleen dat dit foto's van iets verderop zijn, waar de zwanen nooit zijn weggeweest. Dolfijnen dan? Nee, die foto's zijn van de kust van Sardinië. Waar die beesten altijd hebben rondgezwommen.

5. Het virus gaat vanzelf weg als het weer warmer wordt

Ook deze hoor je vaak, zelfs bij mensen op hooggeplaatste posities: even geduld nog, het virus verdwijnt vanzelf als het weer warmer wordt. Alhoewel dit geen totale onzin hóeft te zijn is dit toch wel wat te enthousiast. Het is inderdaad zo dat sommige virussen beter gedijen in koude weersomstandigheden (je bent tenslotte zelden verkouden in de zomer). Volgens sommige berichten zou COVID-19 juist erg gevoelig zijn voor warme temperaturen en zou zelfs saunabezoek of een haarföhn kunnen helpen bij besmetting.

Factchecker Peter Burger onderzocht of dat in dit geval ook zo zou zijn, en wat bleek: "Het virus werkt cellulair en is daarom niet per definitie altijd kwetsbaar voor warme temperaturen". Het uitgebreide rapport kun je hier nalezen. Oftewel: onzin is een groot woord, zeker, maar het is ook nog lang niet bewezen.

❌ Ontkracht (info)

6. Veel coronapatiënten op IC hebben overgewicht

Ook al is het misschien nog niet wetenschappelijk vastgesteld dat mensen met overgewicht kwetsbaarder voor het coronavirus zijn, de praktijk wijst uit dat 80 tot 90% van de mensen die door het coronavirus op de intensive care belanden overgewicht hebben.

Het virus bindt zich aan het aanwezige vetweefsel dat zich onder andere bij de longen bevindt. Hoe meer vetweefsel er aanwezig is, hoe prettiger het virus zich thuisvoelt en daardoor ook sneller vermenigvuldigt.

✅ Geen hard bewijs, wel een duidelijk verband (info)

📺 Jort Kelder gisteravond in Op1: "Hoeveel economische schade is ons het redden van mensen waard die waarschijnlijk daarna binnen twee jaar waren doodgegaan?" 

De hele uitzending van Op1 check je hier.

7. Het dragen van een mondkapje beschermt

Misschien wel een van de meest besproken onderwerpen tijdens deze coronacrisis: mondkapjes. In Azië zie je iedereen ermee lopen, terwijl het RIVM aangeeft dat ze "niet zinvol zijn". Althans, dit was gisteren hun standpunt, maar in hun eigen onderzoek (weliswaar uit 2008) wordt het tegendeel beweerd.

Wij zitten op een afstand waar druppels (die het virus verspreiden, red.) niet komen. En mondkapjes bieden geen bescherming. Dat was het standpunt en is het nog steeds - Jaap van Dissel (RIVM)

Tot nu toe heeft de WHO het standpunt ingenomen dat het alleen zinvol is als je zelf symptomen hebt óf met besmette patiënten werkt, maar ook zij lijken nu hun mening enigszins te veranderen. Uit nieuw onderzoek (d.d. 3 april 2020) van de universiteit van Maryland wordt gesteld dat het dragen van chirurgische maskers het verspreiden van influenza, rhinovirussen en coronavirussen kan beperken. 

Ook Amerikaanse experts hebben nu aangegeven dat de verspreiding van het coronavirus niet alleen bij niezen gebeurt, maar mogelijkerwijs ook door praten en ademen. Trump neemt het advies voor het vrijwillig dragen van maskers ter harte, maar doet daar zelf uiteraard niet aan mee.

Wat ons betreft is het advies van het RIVM leidend, maar het zou ons niet verbazen als ook zij ze binnenkort in bepaalde situaties tóch adviseren.

✅❌ Doubt, choose wisely

8. Het coronavirus is niet via andere materialen overdraagbaar

Waar een aantal weken geleden nog redelijk stellig werd beweerd dat het virus zich buiten het lichaam maar heel kort kan overleven, blijkt uit nieuw onderzoek dat het erop wijst dat het virus tot 72 uur lang kan overleven op plastic en roestvrijstalen oppervlakken. 

Overigens is het niet zo dat áls er virusdeeltjes achterblijven zij nog steeds in staat zijn mensen te besmetten. Ultraviolet licht, warmte en vochtigheid kunnen virussen uitschakelen.

❌ Ontkracht (info)

Disclaimer

Ook wij zijn natuurlijk geen virologen maar baseren ons op gegevens van experts die hier wél voor hebben geleerd, en als we ergens vanuit moeten kunnen gaan dan is dat de wetenschap. Al is dat natuurlijk ook maar een mening.